Nguyên nhân xử phạt vi phạm hành chính về nhãn hàng hóa, hàng hóa gian lận về thời hạn sử dụng và hàng hóa quá hạn sử dụng còn hạn chế.

Khi chưa có Nghị định số 126/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 sửa đổi, bổ sung thì Điều 31 tại Nghị định số 119/2017/NĐ-CP không quy định hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm tại khoản 1,2,3,4 Điều 31 (Trừ trường hợp vi phạm nhiều lần hoặc tái phạm bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 1-3 tháng).

Từ ngày 01/01/2022, Nghị định số 126/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 có hiệu lực quy định hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả tại Điều 31 có nhiều tình tiết “phức tạp hóa” hành vi vi phạm dẫn đến hoạt động kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính chưa được kịp thời và hiệu quả. Các mức phạt tiền quy định tại điều này về cơ bản phổ biến thuộc thẩm quyền của Đội trưởng Đội QLTT (mức phạt tiền áp dụng theo giá trị hàng hóa vi phạm). Nhưng lại bị “bó” bởi hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đều phải trình Cục trưởng Cục QLTT (mặc dù mức phạt tiền thấp nhất từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm dưới 1.000.000 đồng quy định tại khoản 3).

- Khoản 7 Điều 31 được sửa đổi, bổ sung:

“7. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật vi phạm là hàng hóa có nhãn hàng hóa thể hiện những hình ảnh, nội dung liên quan đến tranh chấp chủ quyền quốc gia hoặc các nội dung nhạy cảm khác có thể gây ảnh hưởng đến an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội, quan hệ ngoại giao và thuần phong mỹ tục Việt Nam đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều này;

b) Tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề từ 01 tháng đến 03 tháng đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 khoản 4 Điều này.”. Trong trường hợp này không quy định rõ áp dụng đối với đối tượng phải được cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Do đó quy định trên vẫn phải trình Cục trưởng Cục QLTT mặc dù đối tượng vi phạm không thuộc diện phải cấp giấy phép, chứng chỉ hành nghề. Trên thực tế chủ yếu kinh doanh hàng hóa là thực phẩm bao gói sẵn...

- Khoản 8 Điều 31 được sửa đổi:

“8. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Đối với hành vi vi phạm quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều này được thực hiện theo thứ tự ưu tiên sau: buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc buộc tái xuất đối với hàng hóa nhập khẩu; buộc thu hồi hàng hóa và buộc ghi nhãn hàng hóa đúng quy định trước khi tiếp tục lưu thông; buộc thu hồi và tiêu hủy nhãn hàng hóa vi phạm, buộc tiêu hủy hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng hàng hóa có nhãn vi phạm trong trường hợp không thể tách rời nhãn hàng hóa vi phạm ra khỏi hàng hóa.

Như vậy trừ khoản 3 theo quy định trên việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đều phải trình Cục trưởng Cục QLTT.

b) Buộc thu hồi hàng hóa và buộc loại bỏ hình ảnh, chữ viết, dấu hiệu, biểu tượng, huy chương, giải thưởng và các thông tin không đúng bản chất, không đúng sự thật về hàng hóa đó; buộc thu hồi và tiêu hủy hàng hóa quá hạn sử dụng, hàng hóa gian lận về thời hạn sử dụng đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 Điều này.

Trong trường hợp này hành vi vi phạm tại khoản 3 việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả thuộc thẩm quyền của Đội trưởng Đội QLTT nhưng hình thức xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề thuộc thẩm quyền xử phạt của Cục trưởng Cục QLTT (như đã mô tả ở phần trên).

Từ những quy định trên các hành vi vi phạm tại Điều 31 đều không thuộc thẩm quyền của Đội trưởng Đội QLTT có thể dẫn đến tâm lý ngại phải thiết lập hồ sơ trình Cục trưởng Cục QLTT vì mức phạt tiền thấp, số thu phạt không cao so với chỉ tiêu giao nộp, đặc biệt là các vi phạm có giá trị hàng hóa thấp và với các địa bàn có khoảng cách địa lý xa với văn phòng Cục QLTT, dẫn đến hoạt động kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính bị hạn chế, chưa triệt để kể cả hàng hóa là thực phẩm quá hạn sử dụng gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.

Nhằm tháo gỡ những khó khăn “điểm nghẽn” trên đề nghị cấp có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét sớm thay thế chế tài xử phạt vi phạm hành chính về các nhóm hành vi vi phạm quy định tại Điều 31 Nghị định số 119/2017/NĐ-CP cho phù hợp, cụ thể: Khi áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tước giấy phép, chứng chỉ hành nghề chỉ quy định áp dụng với trường hợp đối tượng vi phạm thuộc ngành nghề kinh doanh phải có giấy phép, chứng chỉ hành nghề; Đối với biện pháp khắc phục hậu quả áp dụng: Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước cộng hòa XHCN Việt Nam hoặc buộc tái xuất đối với hàng hóa nhập khẩu trong trường hợp nào để việc áp dụng xử phạt vi phạm hành chính được nhanh chóng, triệt để, kịp thời và hiệu quả./.